De nachten zijn weer helder en dat is goed te merken. Het is koud als ik wakker word. Mijn lichaam blijft zich verzetten tegen het andere ritme en om 04.30 uur ben ik al weer klaar wakker. Vandaag is de Nederlandse dag. Op het programma vandaag een bezoek aan Anouk Wipprecht bij Pier 9 en Corine Brouwer. Anouk behoeft geen introductie denk ik. Als dat toch zo is dan is dat een schande, klik hier om het te herstellen. Corine is een lerares scheikunde, ze woont nu een jaar met haar gezin in Californië.
Om 12.00 uur word ik bij Pier 9, de coolste makerspace ter wereld, verwacht. Nog genoeg tijd om eerst mijn koffer in te pakken en nog een broodje te halen bij, jullie raden het al, mijn vrienden van de Driftwood Deli. Terwijl ik in het zonnetje mijn broodje zit te eten, zie ik mailtjes van de andere fellows voorbij komen. We zijn allemaal trots om deel te mogen zijn van deze gemeenschap. Dat je Fablearn Fellow bent geworden is geen prijs of oorkonde. Het is een uitnodiging om samen te werken om het maakonderwijs verder te brengen. Dat is natuurlijk niet voorbehouden aan alleen fellows (hier later meer over). Om die trots te laten zien besluit ik nog een trui te kopen. Ik heb net genoeg tijd om nog even langs Stanford te gaan. Er zijn 10 verschillenden parkeervakken met allemaal eigen bordjes erboven. Ze houden hier van regeltjes. Ik parkeer mijn auto, heel illegaal, op een laden en lossen plek. Zo’n doen Europeanen dat, haha. Licht gehaast door mijn burgerlijke ongehoorzaamheid scoor ik nog een trui. Bij de kassa krijg ik uitgebreid complimenten voor mijn keuze. Ik heb weer de best mogelijke keuze gemaakt, topkwaliteit! Right.
Terug naar de auto. Ik stel de TomTom in naar Pier 9. De route voert deze keer over de 280 i.p.v. de 101. Wat een verschil! Veel minder exits, veel rustiger en het belangrijkst, veel mooier! Het is genieten, wat een geweldig landschap waar ik door heen zoef. Met de Perfect Chart van St. Paul op Spotify aan is het gewoon een feestje. Ook het laatste stukje over Front Street, waar alle pieren aan liggen, is erg mooi.
Pier 9, ik ben er. Lekker parkeren voor de deur (rib -1). Ik ben precies op tijd. Je hebt een afspraak met een Nederlandse of niet. Voor het inchecken vul je zelf je gegevens in op een touchscreen. Slim! Of de baliemedewerkster is gewoon lui. Dat kan ook. Verveeld is ze volgens mij wel. Met mij Exploratorium t-shirt aan zie ik er zeker niet genoeg start-up uit, ze kijkt me nauwelijks aan en ik krijg met een routineus handgebaar mijn sticker. Gelukkig duurt het niet lang of Anouk komt naar beneden lopen. Meteen begint ze te kletsen en vraagt ze naar mijn t-shirt. Ik hang de toerist uit, vertel ik haar. Beter de dingen goed dan half doen. Ze waardeert de grap denk ik en giechelt een beetje. We gaan in een behoorlijk tempo door Pier 9. Anouk vertelt me dat ze hier zo’n beetje dag en nacht is. Er is geen betere plek toch? Om de machines te mogen bedienen volg je classes. Wanneer je dat afrondt mag je de machine bedienen maar nooit alleen. Na kantooruren moet er een …, ik vergeet het woord. Het was een heel goed woord, laten we het op buddy houden (shoparone, thanks Anouk). Je moet dus met iemand zijn wanneer je de machines bedient. Of dat alleen voor de grote apparaten, zoals de waterjet, en mega CNC-frezen, ben ik vergeten te vragen. Maar het zit allemaal slim en logisch in elkaar. Zoals bijvoorbeeld ook de keuken. Op elk kastje staat wat je er kan vinden. Handig met zoveel bezoekers.
We lopen door en komen na wat andere ruimtes (hout- en metaalwerkplaats) aan bij de 3D-printers. Hier werkt Anouk veel mee. Haar favoriete apparaat rukt ze open om de ingewanden te laten zien. Twee koppen om mee te printen. Flexibel met hard materiaal, of verschillende kleuren, wateroplossend supportmateriaal met iets anders. Het is allemaal mogelijk op deze printer. De kwaliteit is fantastisch! Dit is 3D-printen! We hebben het even over onze moeite iets goeds te doen met de 3D-printers. Dat zijn geen 3D-printers, je kunt er niet zoveel mee, vind ze. De laatste Ultimaker is ze wel iets enthousiaster over. Maar toch, pas op de machines zoals ze bij Autodesk staan wordt het goed en bruikbaar. Als je kinderen een eerste ervaring geeft, dan moet die heel goed zijn! Een goede raad, lijkt me. Er worden veel nieuwe filamenten getest. Eén van de redenen waarom er ‘artist in resendence’ zijn bij Autodesk.
Het is weer een slim concept, mensen die de grenzen van de mogelijkheden opzoeken, met de producten aan de haal te laten gaan. We lopen verder het hart van instuctables op. De meeste bureaus zijn leeg. Ze zijn op lunchbreak. Jammer wel, graag had ik even gevraagd of ze de instuctable van Jort en Seef kennen. Die is behoorlijk populair. We stoppen bij het bureau van Shalom. Er wordt een prototype in m’n handen geduwd van een elektronica platform van Autodesk, samen met een 3D-print van de Ember. Dit is de vloeistof 3D-printer van Autodesk zelf. Indrukwekkend! We steken over en komen bij een bureau met schoenen aan. Het materiaal waar de schoenen van gemaakt zijn komt uit de 3D-printer. Twee ‘artists in resendence’ zijn met elkaar gaan samenwerken. De ene was met structuren bezig, de andere met schoenen. Zo werkt dat dus hier. De som is groter dan de delen. Het allerlaatste kamertje is van Anouk. Daar liggen allerlei spullen voor haar nieuwste jurk. Ik mag er niet teveel over zeggen (klinkt stoer toch?) maar het wordt geweldig!
Ze vertelt over haar werkwijze. Ze heeft spijt dat ze niet een grotere achtergrond in programmeren heeft. Fijn dat een formele opleiding gewaardeerd wordt op zo’n ultra hippe plek. Toch lukt het haar. Het is mooi om te kijken hoe ze zich beweegt tussen de spullen. Je ziet het, dit is haar plek. Veel van de dingen die de gebruik worden hebben we op school ook! Goed om te zien. Wat een geweldig canvas is een Arduino met wat elektronica toch! We sluiten af met een kop koffie op de bank. Er lopen voortdurend mensen Pier 9 binnen. Oh, ken je die? Die heeft dat opensource platform voor kunsthanden gemaakt. Zo gaat het nog wel even door. Ik vraag of ze nog tegen dingen aanloopt. Die zijn er. Ik krijg een inkijk in de wereld van iemand die op de hoogte is van de grenzen van onze technische mogelijkheden. Ze heeft een paar hele scherpe inzichten. De mooiste vind ik die van zelfrijdende auto’s. Die moeten verboden worden, of wij moeten allemaal digitaal zichtbaar zijn voor de auto. Er is een digitale aanwezigheid van onszelf nodig. We moeten in een netwerk hangen zodat de auto’s precies weten waar we zijn. Dan gaat het nooit mis. Die koppeling tussen de fysieke en digitale wereld komt in het werk van Anouk ook steeds sterker naar voren. Jurken die interfacen (wat is hier een goed Nederlands woord) met je lichaam. Hoe ver moet dat gaan? Wanneer je dadelijke en kunstnier hebt die online is, is die dan te hacken? Het is niet gek dat ze dat noemt. Ze komt uit de hackerscene. Maar ze heeft een punt. Hoever gaan we daarin?
Ze sluit af met een waarschuwing. De technologie haalt ons in! We voeren deze discussie niet! Daar moeten we nu mee beginnen. Ik zag het nog niet eerder zo scherp maar voel het ook aan. Het lijkt me een taak voor het onderwijs. We moeten onze kinderen kennis laten maken met deze nieuwe mogelijkheden zodat ze op z’n minst een keuze hebben. Het idee om eens iets met big data (dat kreeg ik ooit na het lezen van dit boek) popt weer in m’n hoofd op. Ze moet verder. We huggen Amerikaans en sluiten af met een High-Five. Een harde. Met een tintelende hand loop in Pier 9 uit. Deze chick is badass!
Nog iets van drie uur te gaan in deze bijzondere stad. Ga ik rechts naar het Exploratorium of links naar het Ferrygebouw. Rechts kan ik ook nog Market One meepakken. Daar zit het bureau van Autodesk met ‘the gallery’. Dit stuk ken ik nog niet. Het wordt linksaf. In het Ferry gebouw zijn allerlei leuke winkeltjes. Ik koop wat souvenirs voor mijn meiden en voor Arjan. Deze trip mag ik de Amerikaanse TomTom van hem lenen en regel is, je neemt een souvenir mee (iedereen die naar de VS gaat mag hem lenen). Naar Market One! Het is even zoeken naar de juiste plek. Uiteindelijk wijst een strenge bewaker me de weg. Hij maakt een opmerking over mijn t-shirt. Waar kan ik mijn diploma ‘tourist’ ophalen? De man kan er niet om lachen. Eigenlijk is dit de eerste keer dat ik niet zo mierzoet wordt behandeld. Ik doe nog een beetje onnozel en met zichtbare tegenzin loopt hij met me mee om de weg te wijzen. Op de plaats van bestemming aangekomen blijkt ‘the gallery’ dicht voor bezoekers. Het geven van tegengas, Anouk me heeft gestuurd, haalt niets uit. Het levert wel een boek op. Iemand teleurstellen, dat kan natuurlijk niet. Ik stop het boek in m’n tasje met de andere spullen. Toch maar even het Exploratorium? Het is zo moeilijk in deze stad.Zoveel dingen te zien te doen. Elke bezienswaardigheid lijkt zijn eigen zwaartekrachtveld te hebben. De hoofdredactie van Make zit ook op een paar minuten lopen. Zal ik dat doen? Brutaal binnenlopen en zeggen dat een abonnee van het eerste uur uit Nederland er is. Ik voel ook het Exploratorium aan me trekken. Ik besluit me als een satelliet te laten gaan en te zien werk zwaartekrachtveld vat op me krijgt. Het Exploratorium wint.
Nog twee uur te gaan voordat ik Corine op Cayote point ontmoet. Aangekomen aan de kassa besluit ik de opmerking over mijn shirt voor te zijn. Strike first! Of ik korting krijg met mijn Exploratorium t-shirt. “Wearing a t-shirt doesn’t do it, sorry” antwoordt de man chagrijnig. Wat dan wel? Student of leraar. Ha, dus werd het korting! Ik zal vooral wat beelden laten zien want we hebben al eerder over dit museum geschreven. Het is de plek op aarde met de grootste verwonderdichtheid. Er is een nieuw stuk, Science of Sharing. Het is weer briljant gedaan. Je kunt allerlei beroemde sociale experimenten , zoals het prisoners dilemma, naspelen. Zo goed. Je moet wel telkens met twee of meer zijn. Voor het eerst voel ik me wat alleen. Het levert wel een inzicht op. Verwondering moet je delen. Of beter gezegd, verwondering leidt tot delen. Tot sociaal zijn. Omdat het zo rustig is en er niemand is om mijn verwondering mee te delen, neem ik genoegen met dit inzicht. Het wordt tijd om verder te gaan. Tijd om SF gedag te zeggen en de neus van de auto naar het zuiden te richten.
Corine heeft een van haar favoriete stekkies uitgekozen om met me af te spreken. Coyote point, net naast het vliegveld. Het is mega druk op de weg en er zijn werkzaamheden. Ondanks dat ik een uur had uitgetrokken voor de reis van een half uur, kom ik te laat aan. Corine wacht me op en begroet me Amerikaans met een hug zonder zoen. We beginnen gelijk over onderwijs te kletsen. Over de ervaringen van Corine met het systeem in de VS. Het is een oneerlijk systeem zo luidt de conclusie. Eigenlijk missen ze het VMBO hier. Dat iedereen maar naar college wordt geduwd gaat haar aan het hart. Het valt niet altijd mee om hier les te geven. Regelmatig gaat haar telefoon. Het zijn ingesproken berichten van school. Het is hier heel gebruikelijk om belangrijke schoolinformatie met zo’n bericht via de telefoon te verspreiden. In Nederland zouden we dat met een brief of email doen. Dat werkt hier niet. De telefoon is het enige middel om ook de low-income gezinnen te bereiken. We genieten van het uitzicht en kletsen verder. Corine heeft komkommers en wat te drinken meegenomen. Ze had gevraagd wat ik wilde eten. Groente graag. Dus werden de chips nu komkommers. Het is lekker om over het onderwijs te kunnen praten. Voor mij is het ook verhelderend. Nu eindelijk spreek ik met iemand die beide systemen kent. Ondertussen vliegen de vliegtuigen in tandems naast elkaar aan op SFO. Echt heel gek om te zien. Omdat het koud begint te worden, lopen we langs de waterrand terug. Op drie minuten afstand zit een Mexicaan. Heel erg goed eten verzekerd Corine me. Door een typische low-income wijk (veel latino’s en één wasserette voor de hele wijk) komen we aan. De tent zit vol en we bestellen ons eten. Het is inderdaad heerlijk. Super nacho’s! Zo heette het gerecht. Vlak voordat we weer uit elkaar gaan laat ze me een uitnodiging voor een feestje van docenten zien. Het is in Palo Alto. Het is mooi geweest en ik wil de avond rustig doorbrengen. De lange en intensieve dagen begin ik nu pas te merken. We huggen en op de snelweg zwaaien we nog. Wat bijzonder om een collega in Californië te spreken. Dank je wel!
Dat was het dan. Nog één keertje naar de Deli, nog één nachtje in de VS. Het is een geweldige ervaring geweest. Het is dat je ideeën niet in een koffer bewaart want anders zou ik zeker extra moeten betalen. In het vliegtuig kan ik straks lekker m’n hoofd laten gaan. Het zwaartekrachtveld van thuis begint voelbaar te worden, het trekt meer aan me. Ik wil naar huis.