“Hoe moet ik beginnen met maakonderwijs?” dat is een vraag die makerdocenten vaak krijgen. Zo ook mijn mede Fablearn fellow Josh Ajim. Hij heeft daar op zijn site een antwoord op: THE MAKERSPACE STARTER KIT. Tijdens het schrijven van deze blogpost verscheen de website www.makingstartshere.com van Autodesk. Een website die, je raadt het al, antwoord geeft op de gestelde vraag en een platform wil zijn voor allerlei projecten. Er is daar een vrij uitgebreide handleiding te vinden hoe je met maakonderwijs kunt beginnen. Bijna alle aspecten komen aan bod. Geweldig! Het maakt het schrijven van deze blogpost bijna overbodig.
A maker educator is a coach who inspires learners to build technical skills and creative mindsets through hands-on projects and experiential learning. – MAKER PROGRAM STARTER KIT
Waarom zou je verder lezen? Gary Stager zegt in de praatjes die hij houdt vaak: “The best makerspace is in your head”. Dat is mooi en ideaal natuurlijk en het kost ook nog eens niets! Maar hoe kom je daar? Deze blogpost is bedoeld om een antwoord te geven op deze vraag. Het is geen makkelijk antwoord. We gaan in op de praktische kanten maar ook op de cultuurverandering die maakonderwijs vaak is. Met maken is zoveel mogelijk, er is nauwelijks een gemeenschappelijk beginpunt te vinden. eigenlijk het enige is…dat we allemaal gewoon zijn begonnen. Dus lees verder.
Voordat we beginnen
Voordat we beginnen gaan we uit van een aantal zaken. We starten met deze voorwaarden:
- Budget: €0 – €204,30
- Eenheid: een klas van 30
- Basis: A4, papier, nietmachine, lijm, computers, printer
Basis
Met de basis bedoelen we materiaal dat al op school aanwezig is. Gewoon materiaal dat voorhanden is. Er is natuurlijk veel meer te vinden en het loont de moeite om eens wat gewone materialen uit te proberen. Paperclips, bekertjes, plakband, je kunt het allemaal op zoveel verschillende manieren gebruiken. Leg het eens bij het materiaal voor een maakproject en kijk wat er gebeurt.
Eenheid
Als eenheid nemen we een klas met 30 leerlingen. Het is fijn wanneer je tegelijk met een klas kunt werken. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om met een deel van de leerlingen te beginnen.
Budget
Het budget is maximaal €204,30. Maken gaat meestal over fysieke dingen gemaakt van materialen. Dat kost geld. Daar ontkom je niet aan. Met een beetje creativiteit in het verzamelen kom je wel een heel eind. Maar, maken kost gewoon geld.
Hierna werken we de makerspace verder uit. Beginnen met maakonderwijs kan ook de start zijn van een cultuurverandering. In het blok hieronder lichten we toe we hoe je wellicht wat grip kan krijgen op deze cultuurverandering.
Cultuur
Je begint met wat nieuws. Maakonderwijs is veel meer dan spullen, het is bovenal een leerhouding. In deze blogpost vind je wat meer achtergrond over dit idee.
Making is a stance toward learning -Sylvia Libow Martinez
Wanneer je, zoals de meesten in het reguliere onderwijs, aan en curriculum gebonden bent kun je op verschillenden manieren aan maakonderwijs doen:
- Recepten/handleidingen volgen
- Binnen kaders in vrijheid werken
- In vrijheid werken
In deze blogpost schreef ik daar al eerder over. Wanneer er nog helemaal geen ervaring is met praktisch werk is het wellicht verstandig om te beginnen met wat handleidingen te volgen. Dat geeft een goede basis. De echte magie gebeurt echter wanneer leerlingen vrijheid ervaren. “The best makerspace is in your head”. Die vrijheid is geweldig maar heeft ook zo z’n problemen. Vaak staat vrijheid op gespannen voet met een curriculum. Mogen leren tegenover moeten leren. Het is dus heel goed mogelijk dat wanneer je met maakonderwijs begint je ook begint met een cultuurverandering in je klas.
Een cultuurverandering
Dat klinkt behoorlijk pretentieus. Zo is het niet bedoeld. Door beginnen met maken te beschouwen als een cultuurverandering krijg je wat grip op het proces. Dat is waar deze blogpost over gaat. Volgens Scott Keller & Colin Price zijn er vier aspecten die, min of meer tegelijk, aandacht behoeven wanneer je een cultuurverandering teweeg wilt brengen:
- Overtuiging
- Systeem
- Vaardigheden
- Rolmodellen
Overtuiging
Jij en je leerlingen hebben samen een cultuur gemaakt. Wanneer je begint met maken moet het voor de leerlingen duidelijk zijn waarom je het anders gaat doen. Ze moeten op z’n minst het experiment met je willen aangaan. Wanneer jezelf enthousiast bent, zijn leerlingen vaak makkelijk te overtuigen. Met volwassenen, bijvoorbeeld de schoolleiding kan het wat langer duren. Vergeet niet hier energie in te steken.
Systeem
Probeer het zo te regelen dat er vaak en echt gemaakt kan worden. Vaste. liefst ruime tijden, een duidelijke plek binnen het curriculum, misschien een vast lokaal binnen school (makerspace) Daarnaast kost maken, zoals al eerder vermeld geld. Dat betekent dat je dus een budget moet hebben, liefst voor wat langere tijd.
Vaardigheden
Het is onze ervaring dat leerling veel verschillende vaardigheden ontwikkelen. Elkaar helpen, doorzettingsvermogen en concentratievermogen bijvoorbeeld. Het zijn een beetje de bijvangsten van waar het leerlingen om gaat. Ze willen een project maken. Een idee dat je ze hebben realiteit maken. Hier hebben ze maakvaardigheden voor nodig. Leren solderen, digitaal ontwerpen en programmeren bijvoorbeeld. Als docent zal je ook nieuwe vaardigheden moeten ontwikkelen om dit mogelijk te maken. Geld aanvragen bij het Leraren Ontwikkel Fonds bijvoorbeeld. (LET OP, maar 10% mag materiaal zijn.) Het opzetten van een lokaal netwerk van maakdocenten. Zelf hulp zoeken om eigen vaardigheden, bijvoorbeeld programmeren te ontwikkelen, door je hier aan te melden. Allemaal voorbeelden van vaardigheden die nodig kunnen zijn om een cultuurverandering voor elkaar te krijgen.
Rolmodellen
Makers zijn er in alle soorten en maten. Het is daarom niet moeilijk om rolmodellen te vinden. Mensen die een project hebben gedaan wat jij ook wilt gaan doen. Of andersom, je ziet een geweldig project en je wil dat ook gaan maken. Dat kan iets, een product, zijn maar ook een gave plek, een makerspace, zijn. Eén van de mooiste dingen van de Maker Movement is dat makers ook graag delen. Rolmodellen geven zo vaak ook inzicht in vaardigheden en in systemen. Als docent ben je nadrukkelijk ook betrokken in dit proces. Maakonderwijs is niet iets dat je geeft, dat beleef je ook zelf. Wanneer leerlingen vrijheid krijgen om dingen te maken gaan ze ook vragen stellen waar je geen antwoord op hebt. Dat is soms best lastig als docent, dingen niet weten. Een manier om hier mee om te gaan is om zelf een maker te worden. Ga op z’n minst eens een aantal keren door een maakproces heen. Zoek iets leuks uit op bijvoorbeeld Instructables.com en maak het na. Zo ben je je bewust van je eigen strategieën om problemen aan te pakken. Leerlingen zien die strategieën en kunnen daarvan leren.
Het zou een aparte blogpost waard zijn om dit verder uit te diepen (misschien doen we dat nog eens) maar heel kort komt het hierop neer. Je moet overtuigd zijn dat je dit wilt. Rolmodellen bieden inspiratie voor jou maar ook jouw leerlingen. (Een open deur om te zeggen dat jij een rolmodel voor de leerlingen bent.) Je zult vaardigheden moeten hebben of ontwikkelen om aan maakonderwijs te doen (ontwerpen, werken met gereedschap, enz.) en te organiseren. Alles moet netjes ingebouwd zitten in een systeem. Al deze aspecten zijn nodig om een nieuwe cultuur te maken. In de MAKER PROGRAM STARTER KIT zeggen het ze niet expliciet maar in deze vier voorwaarden zitten alle vier de aspecten:
- Experience and interest in working with youth.
- Love for learning new skills and an understanding that failure is part of the learning process.
- Organizational and problem solving skills necessary to run a classroom or extracurricular program.
- Willingness to embrace the maker culture.
Wanneer je de kennis en/of vaardigheden mist, kun je de site HumbleBundle in de gaten houden. Hier kan je vaak een hele berg boeken (digitaal) kopen met het betaal-wat-je-wil-principe die over maken en maakonderwijs gaan. Voor €15 krijg je vaak extra toegang tot allerlei populaire boeken over maken. Dit is de eerste €15 die we uitgeven. We kopen een maakboekenbibliotheek (vaardigheden, systeem en rolmodellen).
Je kunt ook het thuisfront inschakelen om samen aan een cultuurverandering te werken. Samen makers maken! Stuur de ouders een mail met de downloadlink van deze poster van de Stichting Samen Klooien. Zo werk je niet alleen aan de vaardigheden en snappen ouders ook waar je bezig mee bent (systeem, overtuiging een vaardigheden). Voor €4,30 krijg je de mooie poster opgestuurd.
Benodigdheden
Ok, verder met geld uitgeven! Er is nog €185 van het budget over. Waar geven we het aan uit? Je kunt je geld aan een aantal zaken besteden: materiaal, gereedschap apparatuur en software. Het budget is beperkt, apparatuur aanschaffen zit er met dit budget niet in. Dat komt in een volgende blogpost aan de orde. We richten ons vooral op materiaal en gereedschap.
Materiaal
Wanneer je met een klas aan de slag gaat is het logisch om de materiaalkosten laag te houden. Met een factor 30, of 15 wanneer je in groepjes werkt, kan het snel uit de hand lopen. Omdat we met zo’n klein budget werken en omdat wanneer het geld op is het maken door kan gaan, kiezen we ervoor om zoveel mogelijk ‘kosteloos’ materiaal te gebruiken. Hier volgen een aantal voorbeelden:
https://twitter.com/MeesterJorrit/status/801738436545757184
Karton
Nog diverser dan LEGO®, met karton kan je alles maken! Kijk maar eens bij The Cardboard Institute of Technology (CIT). Als het goed is komt er een gestage stroom karton jouw school binnen. Het is zaak deze te vangen. Maakdocent Robbie Torney heeft het opgelost door een vaste plek in school te maken (systeem) waar iedereen het karton verzameld om te gebruiken in maakprojecten (overtuiging).
#cardboard storage – quick and simple from #reused wood for @LodestarCharter #makerspace – yeah @rtorney #makered pic.twitter.com/MDqyue7KGo
— Aaron Vanderwerff (@aVndrwrff) September 18, 2016
Meetlinten
Bij bouwmarkten en IKEA zijn vaak papieren meetlinten te vinden. Deze zijn heel erg makkelijk in gebruik. Wanneer je het netjes vraagt is het meestal geen probleem om er een aantal mee te nemen.
Verfstaaltjes
Kleur toevoegen is één van de bekendste manieren om je project persoonlijk te maken. Verf is heel duur maar verfstaaltjes kun je vaak gratis meenemen bij bouwmarkten. Wel weer even vragen.
Filmbusjes
Met filmbusjes kun je hele leuke dingen doen. Veel fotozaken verzamelen ze om geven ze met veel plezier vaak weg aan het onderwijs. Misschien kan je wel een vaste afspraak maken met de fotozaak om de hoek (systeem)?
Oude spullen uit elkaar halen
Oude spullen kunnen een bron van onderdelen zijn. Van scharnieren van oude keukenkastjes tot elektronica onderdelen uit oude elektrische apparaten. Het uit elkaar halen kan op zichzelf al een les zijn (wel weer gereedschap nodig). Via een HumbleBundle is dit naslagwerk te krijgen. Zo kun je achterhalen welke onderdelen er in jouw apparaat zitten (ook hier te koop).
Folders/tijdschriften
Het afdrukken van plaatjes en teksten van internet is vaak een dure aangelegenheid. Door het verzamelen van folders en tijdschriften heb je gratis verzameling foto’s en fonts. Natuurlijk is dit zeer beperkt maar dat kan juist op de kracht zijn. Dat is goed te zien in dit opdracht waar leerlingen gedichten maken uit dit soort materiaal.
#friday #blackoutpoetry 😊 pic.twitter.com/DdEmeEUfPd
— Claire Ohlenschlager (@claire_ohl) December 2, 2016
Krantengedichten schrijven, een van m'n lievelingslessen in V5: pic.twitter.com/J0kmgwBBjo
— Femke van Hemert (@FemkevanH) November 22, 2016
Materialen recyclen
Dit zijn zomaar wat voorbeelden van ‘kosteloos’ materiaal. Er is natuurlijk nog veel meer te bedenken. Melkpakken, Monatoetjes, fietsbanden, Wc-rollen…ga zo maar door. Bedenk wel dat je dit allemaal moet opslaan en dat het voor leerlingen beschikbaar is (systeem).
Gereedschap
Met karton kan je alles maken en het is redelijk makkelijk kosteloos te krijgen. Het de ruggengraat van menig makerspace. We kiezen ervoor om ons budget op te maken aan gereedschap waarmee je goed karton kunt verwerken.
Messen: 15 stuks a €5 = €75
Koop goede (Stanley) messen met een stevig handvat en het liefst een intrekbaar mes. Deze kun je voor zo’n €5 per stuk vinden. Vaak zitten er een aantal reservemessen bij (haal die eruit).
Snijmat A4 15 stuks a €4 = €60
Snijden doe je met een snijmat eronder. Op snijmatten lopen vaak lijnen zodat ze ook als hulpmiddel dienen op rechte stukken te maken. Koop je messen dan zijn snijmatten een must.
Lijmpistool 10 stuks a €5 = €50
Met een lijmpistool kun je snel alles aan elkaar lijmen. Stukken karton zitten zo aan elkaar. Er zijn hele leuke opties op de markt om karton aan elkaar te bevestigen maar deze zijn vaak duur. Lijmpistolen zijn divers en goedkoop in gebruik en aanschaf.
Software
Digitale fabricage is één van de pilaren van de maker movement. Hierdoor is realiseren van je idee bereikbaar geworden voor veel meer mensen, niet alleen voor vakmensen. Daarnaast vindt het fabricageproces plaats in het klaslokaal en vaak ook nog binnen een les. Ons budget laat het niet toe om echte digitale fabricage apparatuur aan te schaffen. Een vinylsnijder begint zo rond de €350 en een lasercutter rond de €3500. Toch kun je al beginnen met de vaardigheid van het digitale ontwerpen. Zeker wanneer je het idee hebt om in de toekomst je makerspace uit te breiden. Met een kleine truc is er toch een beetje aan digitale fabricage te doen. Je moet hiervoor digitaal ontwerpen, dit kan in zowel in 2D als in 3D.
2D
Er zijn talloze manieren om digitaal iets te ontwerpen. Het kan heel simpel al met je tekstverwerker. Apparaten zoals de vinylsnijder een de lasercutter werken met vectoren. Daar is speciale software voor nodig. Ons budget is op. Gelukkig zijn er gratis opties zoals het online vector.com en Inkscape. Beide zijn platform onafhankelijk. Vooral voor Inkscape zijn behoorlijk wat handleidingen te vinden. Hoe kan je dit zonder vinylsnijder/lasercutter toch gebruiken? Laat leerlingen hun ontwerp tekenen in Inkscape, print het ontwerp uit op papier. Gebruik het papier om je ontwerp over te zetten naar karton. Het uitmeten op karton (wat ook een goede vaardigheid is!) is zo niet meer nodig.
3D
Om 3D te ontwerpen heb je ook speciale software nodig. Er is heel veel te vinden. Genoeg voor weer een eigen blogpost. Het online TinkerCAD is een laagdrempelige instap in de wereld van 3D. Ook hiervan zijn veel handleidingen te vinden. Met dezelfde truc als hierboven beschreven kan je ook binnen de €200 makerspace aan 3D-ontwerpen doen. Ontwerp iets in tinkerCAD, importeer het in het eveneens gratis programma 123D MAKE. Kies voor stacked slices waar je voor de hoogte van het materiaal de dikte van je karton neemt. Print uit met een gewone printer.
Dit kost veel tijd een niet alle ontwerpen zullen even goed werken. Basisvormen zoals een bol zijn heel geschikt.
(Tijdens het schrijven maakte Autodesk bekend dat ze stoppen met de 123D apps. Nu is het nog te downloaden en te gebruiken maar begin 2017 stopt het. De functionaliteit van de apps zullen hoogst waarschijnlijk worden ingebouwd in de voor het onderswijs eveneens gratis programma’s van Autodesk.)
Tijd
Het laatste ingrediënt is tijd. Maken kost tijd. Plan ruim de tijd voor je maakproject, het liefst met aangesloten stukken in plaats van af en toe een uurtje.
Het programmeren sla ik in deze post over al kan dat prima ook gratis met bijvoorbeeld het geweldige Scratch. Programmeren wordt leuker wanneer er ook een fysieke component bij komt. Er gebeurt iets tussen de echte wereld en de fysieke wereld. In de volgende blogpost, een makerspace van €204,30-€2004,30 komen we daar uitgebreid op terug.
En nu?
Er is maar één antwoord! Beginnen! Volg op twitter de hashtags #fablearn en #makered voor een dagelijkse portie inspiratie. Bezoek de website van grote broer, makered.org eens. In de “getting started” afdeling is heel veel te vinden. Nog wat meer inlezen? Download gratis “Meaningful Making: Projects and Inspirations for FabLabs and Makerspaces”. Hierin staan de ervaringen verzamelend van ervaren maakdocenten die allerlei aspecten van het maakonderwijs belichten.
Wanneer je begint, vergeet dan niet te delen. Je bent niet alleen maar onderdeel van een grote internationale gemeenschap!
Eén gedachte over “Een makerspace voor 0 tot €204,30”