Al sinds 2002 organiseer ik op mijn school de muizenvalautorace. Eerst voor de eindexamenleerlingen van H5 en V6 en toen ik een jaar of vijf geleden voor het eerst ook de M4 examenklas mocht lesgeven, zijn die er ook bij gekomen. In eerste instantie om te voldoen aan een (verweesde) eis in het eindexamenprogramma Natuurkunde dat je iets moest doen aan Technisch Ontwerpen maar later, toen die eis niet meer bestond, ben ik er gewoon mee door gegaan.
Het principe is heel eenvoudig en heb ik (uiteraard) niet zelf bedacht. De veer van een opengeklapte muizenval bevat potentiële (veer-) energie en die energie moet worden aangewend om een auto zo ver mogelijk te laten rijden. De auto moet van tevoren worden ontworpen en op de “muizenvalautoracedag” worden gebouwd. Materialen: eenvoudig. Geen gelagerde wielen of extra energie d.m.v. elastieken oid.
Het bouwen duurt van 8.30 uur tot 13.00 uur en dan ruimen we op en trekken met de auto’s naar de aula. Daar wordt geraced. Dit jaar hadden we 35 teams van 2, heel soms 3 leerlingen. Elke rit rijden er drie teams tegen elkaar. De afstanden worden gemeten en gemarkeerd. Sinds jaar en dag wordt dit verzorgd door een groep brugklas-scienceleerlingen. Er zijn drie prijzen te winnen: een prijs voor de mooiste auto; deze wordt vastgesteld door de brugklasleerlingen, een prijs voor het beste ontwerp. Deze wordt vastgesteld door mijn Collega Techniek, Esther en mijn TOA Rolf. De belangrijkste prijs is natuurlijk de prijs voor de grootste afstand. Alle winnaars krijgen een bioscoopbon en een bekertje. De winnaars van “de grootste afstand” krijgen een wisselbeker. Deze leerlingen reiken de prijs het volgend jaar zelf uit aan hun opvolgers.
Is dit Maker Education?
Ja en nee. Nee vanwege het feit dat het een vastomlijnde opdracht is. Idealiter krijgen leerlingen meer vrijheid, ook in tijd en materialen. Ja vanwege het feit dat ze iets maken en dat ze er een boel van leren. Er zitten gave mechanische vraagstukken in (momenten, traagheid etc.) en ook wordt er een enorm beroep gedaan op hun creativiteit en oplossingsvaardigheden. Samenwerken is natuurlijk ook belangrijk.
Wat levert het op?
Leerlingen zeggen aan het einde van hun carriere op de Populier dat ze dit een van de gaafste activiteiten vonden. Om verschillende redenen. “Geen lessen” wordt vaak genoemd. Vind ik grappig. “Lekker met je handen bezig zijn!” Sinds ik mezelf een Maker durf te noemen, weet ik hoe belangrijk dat is. Mijn collega Bonita en ik zien ook dat het heel goed is voor de sfeer en bovendien leer je je leerlingen weer op een andere manier kennen. Ook kun je in je reguliere lessen teruggrijpen op de ervaringen bij de muizenvalrace.
Mijn vriend en collega. Per-Ivar zei het vanmorgen bij binnenkomst: “Mooi man. Iedereen is lekker aan het maken! De hele dag! En de docenten zijn zo relaxed.” Dat is waar. In de eerste jaren hielp ik iedereen, rende ik van hot naar her en viel prompt in slaap als ik thuis kwam. Tegenwoordig weet ik dat ze het kunnen en zitten er leerlingen bij die al zoveel gemaakt hebben dat ze tijd over hebben om anderen te helpen.
Ik ben heel blij met de muizenvalautorace. En, ik zou elke natuurkundedocent aanraden om hetzelfde te gaan doen. Het is redelijk eenvoudig te organiseren en levert enorm veel op. Al doe je het alleen om de groepsfoto!
Jan van der Burgh, bedankt voor de foto’s!
Wil je mijn (niet al te uitgebreide) leerling materiaal: mail me dan even.